Cung cấp đủ canxi là điều cần thiết để duy trì sức khỏe của mật độ khoáng xương ở người cao tuổi. Thiếu canxi là nguy cơ gây loãng xương và gãy xương. Việc bổ sung canxi thường được khuyến nghị cho những người có khẩu phần ăn canxi không đủ hoặc bị bệnh loãng xương để ngăn chặn sự suy giảm sức mạnh của xương. Tuy nhiên, tỷ lệ đáng kể người dân trên toàn thế giới không đạt được lượng canxi cần thiết. Vậy chúng ta cần hiểu vấn đề bổ sung Calci như thế nào cho đúng.

1. Vai trò của canxi với cơ thể và cơ xương khớp

Canxi là nguyên tố có nhiều nhất trong cơ thể người, trong đó đến 98-99% tập trung ở xương và răng. 1% lượng canxi còn lại có nằm trong máu và các tế bào nhưng lại có vai trò rất quan trọng trong việc duy trì chức năng của cơ thể. Từ con số này, chúng ta cũng hiểu rằng việc đo lường nồng độ Canxi trong máu không phản ánh được chế độ ăn uống đủ canxi hoặc bạn có cần bổ sung canxi hay không.

Canxi là thành phần quan trọng nhất của bộ xương. Canxi giúp xương phát triển, cải thiện chiều cao và tầm vóc của trẻ em trong độ tuổi dậy thì, giúp duy trì bộ xương chắc khỏe. Canxi còn có vai trò quan trọng đối với hệ cơ, hiện tượng co cơ sẽ không thể thực hiện nếu không có mặt của Canxi. Nên có thể nói canxi là nguyên tố không thể thiếu được đối với việc duy trì và đảm bảo cho hệ cơ quan vận động duy trì nhịp đập của tim, sự đông đặc của máu, nhiều hoạt động chuyển hóa của cơ thể.

Bình thường hằng ngày vẫn có một lượng canxi bị thải ra ngoài cơ thể theo đường tiêu hóa. Canxi trong hệ xương cũng có thể bị thoái biến và thải ra theo nước tiểu. Khi canxi bị thải nhiều theo đường thận, nếu thiếu vận động và uống ít nước thì rất dễ bị sỏi đường tiểu (thận, bàng quang).

2. Vì sao cơ thể bị thiếu canxi?

Cơ thể bị thiếu canxi thường do hai nhóm nguyên nhân: Suy dinh dưỡng (khẩu phần ăn hằng ngày không đủ canxi, thiếu vitamin D) hoặc thiếu do rối loạn chuyển hóa canxi (bởi rối loạn nội tiết tố, lão hóa, do lối sống thiếu vận động) – trong trường hợp này, khẩu phần ăn tuy đủ canxi nhưng cơ thể cũng không hấp thu được.

2.1. Thiếu canxi do bữa ăn/dinh dưỡng không đảm bảo

Tại Hoa Kỳ, mức canxi cần bổ sung hàng ngày được đề nghị cho là 1.200 mg cho người trưởng thành và 1.500 mg cho người cao tuổi. Điều cần nhấn mạnh là đây là lượng Canxi nguyên tố chứ không phải liều lượng của viên thuốc. Tuy nhiên, khảo sát sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia tại Hoa Kỳ cho thấy hơn 80% người cao tuổi và khoảng 43% dân số Hoa Kỳ nói chung có khẩu phần ăn chứa canxi ít hơn khuyến cáo và khoảng 70% phụ nữ Mỹ lớn tuổi có sử dụng chế phẩm bổ sung canxi. Lượng canxi tiêu thụ hàng ngày cũng rất thấp ở Đông Á và một số quốc gia Trung Mỹ. Các nơi này, lượng canxi trong chế độ ăn chỉ bằng 1/5 – 1/3 ở các nước châu Âu và Bắc Mỹ.

Việt Nam cũng được xếp vào nhóm các quốc gia có khẩu phần ăn thiếu hụt canxi. Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, với kiểu ăn của người Việt Nam hiện nay tiêu thụ sữa và chế phẩm từ sữa còn thấp, khẩu phần của hầu hết người dân chỉ đạt 50-60% lượng canxi khuyến cáo, tức là đạt khoảng 400-600mg canxi/ngày; như vậy cần phải bổ sung thêm khoảng 500-600 mg canxi từ các nguồn khác.

2.2. Bổ sung canxi qua chế độ ăn như thế nào?

Dựa trên những bằng chứng nghiên cứu như trên, việc bổ sung canxi đã trở thành một vấn đề không thể thiếu trong quá trình điều trị loãng xương cũng như cho các đối tượng nguy cơ cao: Phụ nữ tiền mãn kinh, người cao tuổi, đặc biệt là ở các quốc gia có khẩu phần ăn ít canxi như nước ta.

Calci có thể được nạp vào cơ thể bằng bữa ăn hàng ngày thông qua một số loại thực phẩm

Các món hải sản (tôm, cua, sò, cá…)
Các loại rau màu xanh đậm (rau diếp, bắp cải, cải xoăn, cần tây…) là những thực phẩm tốt cho sức khỏe xương. Vitamin K trong rau xanh là yếu tố hình thành của osteocalcin, giúp tích tụ canxi vào xương.
Đừng bỏ qua nguồn canxi quý giá từ sữa và các chế phẩm của sữa như sữa chua, phô mai…
Những phát hiện gần đây cũng cho thấy lợi ích của việc bổ sung canxi có kết quả khác nhau trên toàn thế giới và phụ thuộc vào lượng canxi trong chế độ ăn uống của các đối tượng. Nói cách khác, bổ sung canxi sẽ mang lại lợi ích lớn hơn cho những người ở khu vực có lượng canxi trong chế độ ăn uống thấp. Việc bổ sung canxi đặc biệt quan trọng ở các nước châu Á vì số lượng gãy xương hông đang tăng nhanh do sự già hóa dân số ngày càng nhiều. Ước tính năm 2050, hơn 1⁄2 ca gãy xương hông trên toàn thế giới sẽ xảy ra ở châu Á.

Từ những vấn đề nêu trên, chúng ta nhận thấy việc duy trì một khẩu phần ăn chứa đầy đủ lượng canxi khuyến cáo là cần thiết cho cơ thể. Nếu khẩu phần ăn không đủ canxi, chúng ta nên cân nhắc việc bổ sung canxi hàng ngày bằng các chế phẩm nói trên. Thiếu canxi là một trong những nguyên nhân dẫn đến các bệnh cơ xương khớp.